(चालू घडामोडी) Current Affairs | 21 August 2019

दिग्गज संगीतकार खय्याम यांचे निधन : भारताचे ज्येष्ठ संगीत दिग्दर्शक मोहम्मद जहूर खय्याम यांचे 19 ऑगस्ट, 2019 रोजी निधन झाले. त्यांचे वय 92 वर्ष होते. कभी कभी आणि उमराव जान यासारख्या चित्रपटात खय्याम त्याच्या संगीत साठी सर्वप्रसिद्…

दिग्गज संगीतकार खय्याम यांचे निधन :

• भारताचे ज्येष्ठ संगीत दिग्दर्शक मोहम्मद जहूर खय्याम यांचे 19 ऑगस्ट, 2019 रोजी निधन झाले. त्यांचे वय 92 वर्ष होते. कभी कभी आणि उमराव जान यासारख्या चित्रपटात खय्याम त्याच्या संगीत साठी सर्वप्रसिद्ध होते. 1982 मध्ये मोहम्मद जहूर खय्याम यांना उमराव जान मधील त्यांच्या कामगिरीसाठी राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्काराने गौरविण्यात आले. 1977, 1982 आणि 2010 मध्ये त्यांना फिल्मफेअर पुरस्कार मिळाला.
• खय्याम यांना 1977 मध्ये ‘कभी कभी’ या चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शकाचा पुरस्कार मिळाला. त्यानंतर 1982 मध्ये त्यांना फिल्मफेअरचा सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शक आणि उमराव जान या चित्रपटासाठी सर्वोत्कृष्ट संगीत दिग्दर्शनाचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला.
• 2007 मध्ये त्यांच्या क्रिएटिव्ह संगीतासाठी संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. 2010 मध्ये फिल्मफेअर लाइफटाइम अचिव्हमेंट अवॉर्ड मिळाला होता. 2011 मध्ये प्रतिष्ठित पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. 2018 मध्ये त्यांना हृदयनाथ मंगेशकर पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

अरुणाचल प्रदेशमध्ये संशोधकांना माशांच्या पाच नवीन प्रजाती सापडल्या :

• अरुणाचल प्रदेशच्या वेगवेगळ्या जिल्ह्यातून पाच नवीन प्रजातींचा शोध लागला आहे. हा शोध राजीव गांधी विद्यापीठातील (आरजीयू) प्राणीशास्त्र विभागातील मत्स्यपालन आणि जलचर पर्यावरणीय संशोधन संस्थेने शोधला आहे.
• प्रोफेसर डी.एन. दास यांच्या नेतृत्वात या संशोधन पथकाचे प्रमुख होते. आरजीयू संशोधन पथकाने या शोधाचा तपशील विविध आंतरराष्ट्रीय नियतकालिकांमध्ये प्रसिद्ध केला. संशोधन पथकाचे प्रमुख प्रा. डी.एन. दास यांच्या मते, राज्यातील बहुतेक दुर्गम पाणलोट अद्याप घनदाट जंगल, खडी प्रदेश आणि संप्रेषणाच्या समस्येमुळे संशोधकांना सहज उपलब्ध नसतात.
• तथापि, ते म्हणाले की, संशोधक संघाला विश्वास आहे की भविष्यात राज्यातून नवीन इचिथिओ प्रजातींचा अधिक शोध लावल्यास पद्धतशीर शोध लावण्यात येईल.

सीरिज डी फंडिंगमध्ये शेअरचॅटने 100 दशलक्ष डॉलर्स जमा केले :

• ट्विटर आणि ट्रस्टब्रिज पार्टनर्सच्या सहभागाने शेअर चॅट या प्रांतीय सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मने आपल्या मालिका डी फंडिंगमध्ये 100 दशलक्ष डॉलर्स जमा केले आहेत. शेअरचॅटने 224 दशलक्ष डॉलर्स जमा केले आहेत. शुन्वे कॅपिटल, लाइटस्पीड व्हेंचर पार्टनर्स, एसएआयएफ कॅपिटल, इंडिया क्वांटियंट आणि मॉर्निंग्जसाईड व्हेंचर कॅपिटलसह विद्यमान गुंतवणूकदारांनीही या निधीच्या फेरीत भाग घेतला. 
• निधीची ही नवीन फेरी कंपनी आपला व्यवसाय वाढवत असल्याचा भास करत असल्याने शेअर चॅटला त्याच्या व्यासपीठासाठी तंत्रज्ञानाची पायाभूत सुविधा मजबूत करण्यास मदत होईल. याव्यतिरिक्त, शेअर चॅट त्याच्या सामरिक भागीदारांमध्ये कल्पनांच्या देवाणघेवाण करण्यास मदत करण्यासाठी प्रतिभा प्राप्त करेल. तसेच, कंपनी भारतात इंटरनेट इकोसिस्टमला गती देण्यासाठी अनुभवांना अखंडित करण्यासाठी अधिक वैशिष्ट्ये सादर करेल.

हर्षद पांडुरंग ठाकूर यांची राष्ट्रीय आरोग्य व कुटुंब कल्याण संचालकपदी नियुक्ती :

• हर्षद पांडुरंग ठाकूर यांची राष्ट्रीय आरोग्य व कुटुंब कल्याण संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने या संदर्भात निर्णय घेतला. पाच वर्षांच्या कालावधीत त्यांची नियुक्ती थेट भरतीच्या आधारावर केली होती. या नियुक्तीपूर्वी ते टाटा इंस्टिट्यूट ऑफ सोशल सायन्सेस, मुंबई येथे प्राध्यापक होते. आरोग्य व कुटुंब कल्याण मंत्रालयाच्या अंतर्गत ही स्वायत्त संस्था आहे.
• हे देशातील आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण कार्यक्रमांना प्रोत्साहन देण्यासाठी शीर्ष तांत्रिक संस्था तसेच थिंक टँक म्हणून काम करते. याची स्थापना 1977 मध्ये राष्ट्रीय कुटुंब नियोजन संस्था आणि राष्ट्रीय आरोग्य प्रशासन व शिक्षण संस्थाच्या विलीनीकरणातून झाली. त्याचे मुख्यालय नवी दिल्ली येथे आहे.

पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते भुटानमध्ये मांगदेछू जलविद्युत प्रकल्पाचे उद्घाटन :

• पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते भुटानमध्ये उभारण्यात आलेल्या 10 हजार मेगावॉट क्षमतेच्या मांगदेछू जलविद्युत निर्मिती प्रकल्पाचे उद्घाटन करण्यात आले.
• 4500 कोटी रूपयांचा हा जलविद्युत प्रकल्प मध्य भुटानच्या ट्रोंगासा झोंगखाग जिल्ह्यात मांगदेछू नदीवर बांधण्यात आला आहे. प्रारंभी 720 मेगावॉटच्या क्षमतेसह प्रकल्प चालवला जाणार आहे. 2020 सालापर्यंत प्रकल्पाची पूर्ण क्षमता प्राप्त करण्याची योजना आहे.
• मांगदेछू जलविद्युत प्रकल्प हा भुटान-भारत मैत्री प्रकल्प म्हणून ओळखला जात आहे. हा भुटानमधल्या मोठ्या प्रकल्पांपैकी एक आहे. हा प्रकल्प उभारण्यासाठी भारत सरकारकडून तांत्रिक आणि वित्तपुरवठा करण्यात येत आहे. बांधकाम खर्चाच्या 70 टक्के कर्जस्वरुपात तर 30 टक्के अनुदान अश्या स्वरुपात भारताकडून वित्तपुरवठा केला जात आहे.